Copyright 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone.
PRZECZYTAJ NAJNOWSZE
Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie nowego rodzaju świadczenia — świadczenia wspierającego — do systemu prawnego. Zgodnie z ustawą, osoby z niepełnosprawnościami, które mają największe trudności w samodzielnym funkcjonowaniu, będą mogły otrzymać to świadczenie w celu wsparcia ich szczególnych potrzeb życiowych. Świadczenie wspierające będzie skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami, w przeciwieństwie do opieki opiekuńczej, która jest przeznaczona dla opiekunów osób wymagających opieki.
Osoby, które spełniają odpowiednie kryteria niepełnosprawności i poziomu potrzeby wsparcia, będą uprawnione do otrzymywania świadczenia wspierającego. Zmiany wprowadzone przez ustawę mają na celu dostosowanie systemu wsparcia do postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, podkreślając znaczenie samodzielności i niezależności osób z niepełnosprawnościami.
Projekt ustawy jest realizacją priorytetów Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030, która zakłada modyfikację systemu świadczeń dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Priorytet ten obejmuje zmiany mające na celu umożliwienie osobom z niepełnosprawnościami samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących wsparcia oraz wprowadzenie różnicowania wsparcia zgodnie z indywidualnymi potrzebami. Projekt ustawy przewiduje także zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych, które mają umożliwić opiekunom osób niepełnosprawnych podejmowanie aktywności zawodowej, nawet jeśli korzystają z pewnych świadczeń związanych z opieką.
Projekt ustawy wprowadza również zabezpieczenia dla opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy zdecydują się zrezygnować z otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna na rzecz świadczenia wspierającego wybrane przez osobę niepełnosprawną.
Wypłata będzie przeznaczona dla osób z niepełnosprawnościami, które posiadają orzeczenie o konieczności wsparcia. Szacuje się, że spośród osób z niepełnosprawnościami, wskazaniem 7 i 8 (101,5 tys.) lub znacznym stopniem niepełnosprawności (1 013,5 tys.), skierowanych zostanie świadczenie. Wśród beneficjentów, 50 tys. osób będzie posiadało najwyższy stopień nowego wsparcia, 150 tys. osób będzie posiadało średni stopień potrzeby wsparcia, a 300 tys. osób będzie miało najniższy stopień potrzeby wsparcia. Łącznie jest 1,1 mln osób, których opiekunowie nie otrzymują świadczenia pielęgnacyjnego z powodu zatrudnienia lub kontynuacji zatrudnienia. Obecnie 236 tys. osób otrzymuje świadczenia opiekuńcze, z czego większość to świadczenie pielęgnacyjne (217 tys.), a pozostałe to specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.
Szacuje się, że około 1 734 270 osób może złożyć wniosek o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Przyjmuje się, że 50% tej grupy (867,14 tys.) złoży wniosek w 2024 r. w związku z wejściem w życie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. Następnie 30% tej grupy (520,28 tys.) złoży wniosek w 2025 r. zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2, obowiązującym od 1 stycznia 2025 r. Wreszcie 20% tej grupy (346,85 tys.) złoży wniosek w 2026 r. zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3, obowiązującym od 1 stycznia 2026 r. Planuje się wprowadzenie świadczenia wspierającego dla poszczególnych grup co roku, z uwzględnieniem możliwości przejścia na świadczenie pielęgnacyjne. Szacuje się, że ostatecznie 46,1 tys. osób z najwyższym stopniem wsparcia, 138 tys. osób ze średnim stopniem potrzeby wsparcia i 276,6 tys. osób z najniższym stopniem potrzeby wsparcia skorzystają z świadczenia pielęgnacyjnego.
Wysokość świadczenia wspierającego będzie wynosić:
200% wysokości renty socjalnej dla osób z najwyższym stopniem wsparcia,
100% wysokości renty socjalnej dla osób ze średnim stopniem potrzeby wsparcia,
50% wysokości renty socjalnej dla osób z najniższym stopniem potrzeby wsparcia.
Przyjęto, że corocznie świadczenia będą dostosowywane do inflacji zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów. Koszty obsługi świadczeń przez ZUS będą wynosić 2% środków na realizację świadczeń wspierających w latach 2024-2026 oraz 1% środków na realizację świadczeń wspierających w kolejnych latach.