Copyright 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. 

PRZEJDŹ DO INNYCH ARTYKUŁÓW

Poniżej przedstawiamy kluczowych naszym zdaniem poprawek do ustawy o świadczeniu wspierającym, które zostały wniesione do izby wyższej parlamentu w dniu 7 czerwca 2023 r.

Zapewnienie zgodności przepisów dotyczących oceny funkcjonalnej z zasadami konstytucyjnymi. 

Postuluje się wprowadzenie bardziej szczegółowych kryteriów oceny funkcjonalnej, obszarów oceny oraz delegacji dotyczących wag i obszarów. Zaproponowane zmiany mają być uwzględnione na poziomie ustawowym poprzez wprowadzenie odpowiednich regulacji w rozporządzeniu. Będzie to miało bezpośredni wpływ na to, jaka będzie wysokość świadczenia wspierającego.

Dodatkowo celem jest wprowadzenie bardziej racjonalnych progów punktowych, które uprawniałyby do otrzymywania określonej wysokości świadczenia wspierającego. Nowe progi punktowe będą powiązane z wynagrodzeniem minimalnym, co ma na celu stworzenie bardziej spójnego systemu oceny i wynagradzania.
​​​​​
Zaproponowano obniżenie progu punktowego, który uprawnia do otrzymywania świadczenia wspierającego, do 50 punktów. Dodatkowo, w celu zapobieżenia szybkiej dewaluacji świadczenia wspierającego, zaplanowano równomierne procentowe podzielenie na 6 progów. Wzrost świadczenia wspierającego będzie oparty na wysokości wynagrodzenia minimalnego, włączając w to także jego waloryzację. Taka propozycja ma na celu zapewnienie stabilności i przeciwdziałanie ryzyku szybkiego obniżenia wartości świadczenia wspierającego.

Zaproponowano także powiązanie świadczenia pielęgnacyjnego z najniższym wynagrodzeniem, a nie wysokością renty socjalnej.

Doprecyzowanie kryteriów oceny funkcjonalnej, zgodnych z kryteriami wykorzystywanymi międzynarodowo, co ma wpływ na wysokość świadczenia wspierającego.

Zwrócono uwagę, że konieczne jest uwzględnienie szerokiego kryterium ogólnego dotyczącego zdolności osoby do wykonywania określonych czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, na równi z innymi. Dodatkowo istotne jest wprowadzenie pięciu kluczowych kryteriów: "samodzielność wykonywania", "czas wykonywania", "bezpieczeństwo wykonywania", "ból lub dyskomfort przy jej wykonywaniu".
 

Wskazano, że istnieją sytuacje, gdy pewne osoby są w stanie wykonać określone czynności samodzielnie, nawet w przyzwoitym czasie, jednak ze względu na powody medyczne mogą doświadczać intensywnego bólu (np. silna spastyka mięśni lub alergiczne reakcje skórne) lub silnego dyskomfortu (np. osoby ze spektrum autyzmu i ryzyko związane z tzw. "meltdown" lub "shutdown"). Ponadto niektóre osoby mogą wykazywać zachowania autoagresywne lub agresywne, które stanowią zagrożenie dla ich własnego bezpieczeństwa. W takich przypadkach, funkcjonowanie tych osób jest znacząco ograniczone, co wymaga większego wsparcia. Brak wprowadzenia tej poprawki spowoduje, że osoba niepełnosprawna otrzyma świadczenie wspierające w niższej kwocie.

Wydłużenie okresu dla możliwości nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. więcej czasu na wybór świadczenia wspierającego.

Zaproponowano wprowadzenie okresu przejściowego, który przedłuży o dwa lata (po wejściu w życie ustawy) prawo do nabycia świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych zasadach. Uzasadnienie takiego działania wynika z potrzeby umożliwienia rodzinom, w których osoba z niepełnosprawnością ukończyła 18 lat w okresie przejściowym, zachowania wyboru rodzaju świadczenia. Obecnie taka możliwość przysługuje tylko rodzinom, w których opiekun uzyskał prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do 31 grudnia 2023.
 

W opinii wnioskodawców poprawki, ustawa o świadczeniu wspierającym jest procedowana w szybkim tempie, co utrudnia rzetelne zapoznanie się z jej treścią przez zainteresowane strony. Narzędzie do oceny poziomu potrzeby wsparcia zostanie określone w rozporządzeniu po uchwaleniu samej ustawy. Dodatkowo ustawodawca ma możliwość wydania rozporządzenia najpóźniej dzień przed wejściem w życie ustawy, czyli do 31 grudnia 2023.
 

W ustawie o świadczeniu wspierającym wprowadzono również regulację dotyczącą przeprowadzenia oceny/przeglądu jej funkcjonowania przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej po roku obowiązywania ustawy. Taka ocena/przegląd stanowiłaby podstawę do ewentualnych zmian w systemie wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Innymi słowy, zasady obowiązujące w dniu wejścia ustawy w życie mogą ulec zmianie po roku jej funkcjonowania. Osoby, które nie uzyskały praw nabytych, nie będą miały możliwości dokonania wyboru, nawet jeśli system wsparcia zostanie zmieniony. Jeśli opiekun otrzyma orzeczenie stanowiące "kontynuację" dotychczasowego orzeczenia, zachowa prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych (starych) zasadach.

Świadczenie wspierające. Modyfikacja procedury uzyskiwania. 

Proponuje się usunięcie ograniczenia dotyczącego składania wniosków o świadczenie wspierające oraz załączników wyłącznie w formie elektronicznej, i dodanie możliwości składania wniosków również w formie papierowej. Wiele osób z niepełnosprawnościami, w tym również osoby starsze, ma trudności z korzystaniem z technologii cyfrowych, zarówno ze względu na brak dostępu, jak i na obiektywne trudności w posługiwaniu się nimi. Ponadto, niektórzy z tych ludzi mogą również być dotknięci ubóstwem, co dodatkowo utrudnia im dostęp do narzędzi cyfrowych.
 

W związku z tym postuluje się wprowadzenie przynajmniej okresu przejściowego, podczas którego obie formy składania wniosków o świadczenie wspierające (elektroniczna i papierowa) byłyby możliwe równocześnie. Taka równoległa możliwość składania wniosków o świadczenie wspierające pozwoliłaby na uwzględnienie potrzeb osób, które nie mają dostępu do technologii cyfrowych lub nie czują się z nimi komfortowo.

Informację o pracy senackiej Komisji Rodziny Polityki Społecznej znajdziesz TUTAJ